Zakup kolekcji eksponatów japońskich w celu rozbudowy zbiorów Muzeum Podkarpackiego w Krośnie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (Program MKiDN 2018 Kolekcje muzealne) oraz Województwa Podkarpackiego.
Muzeum
Podkarpackie w Krośnie wzbogaciło się o cenną kolekcję sztuki i broni japońskiej
liczącą 42 eksponaty
z okresu Edo (1600-1868), Meiji (1868-1912) i XX wieku. Są to wyroby z brązu,
ceramika, laka, drzeworyty, ilustrowane książki, lalki, stroje, militaria oraz
zbroja samurajska. Eksponaty te powiększą istniejące zbiory orientalne, które
już od kilku lat Muzeum systematycznie gromadzi. Zbiór ten został wydzielony i jest on indywidualnie opracowywany. Już od wieków odmienność stylistyczna
Japonii, subtelność, egzotyka, doskonałość techniczna budziły zachwyt i podziw.
W ostatnich latach placówka prezentowała trzy wystawy o kulturze Orientu,
ostatnią w 2016 r. pt. „Broń i sztuka Japonii”. Cieszyły się one dużym
zainteresowaniem zwiedzających, przyciągając do sal muzealnych kilkanaście
tysięcy osób.
W skład
zakupionej kolekcji wchodzi bardzo cenna zbroja z okresu wczesnego Edo z herbem
rodowym - należąca niegdyś do jednej z najmożniejszych rodzin samurajskich w Japonii wraz ze skrzynią do jej przechowywania. Przykłady różnych militariów
prezentujących rozmaitość broni japońskiej m.in. sieczna broń - miecze typu
katana, wakizashi; ręczna broń miotająca - łuk; wachlarz bojowy; „buzdygan”
tessen. Drzeworyty ukiyo-e ("obraz świata, który przemija") na papierze
przedstawiają motywy odnoszące się do kultury mieszczańskiej: aktorów czyli
postacie ze sztuk teatralnych, bądź wojowników - postacie z literatury
poświęconej wydarzeniom historycznym. Wśród drzeworytów znajdują się prace
Utagawy Yoshitory czy Utagawy Yoshiiku. Dopełnieniem tej prezentacji
japońskiego drzeworytu jest kilka książek, drukowanych tradycyjnie metodą drzeworytu,
zawierających zgodnie z japońskim zwyczajem teksty, ilustracje czarno-białe lub
barwne. Kilka przykładów strojów ukazuje japońskie tkaniny, są to części ubioru
męskiego: kamizele kataginu i spodnie hakama tworzące zestaw kamishimo, opatrzone
herbami rodzinnym. Reprezentacje strojów i bogato zdobionych tkanin widzimy też
w strojach tak charakterystycznych dla Japonii lalek: gejszy i samuraja. W tej
kolekcji znajdują się sprzęty: sepecik, lampion, szkatułki i pojemniki na
jedzenie wykonane z drewna, pokryte laką i zdobione w charakterystyczny sposób
prezentują nie tylko przedmioty związane z konkretnym kręgiem kulturowym, lecz
uwypuklają też obecność tego tak ważnego dla kultury japońskiego materiału.
Ceramikę japońską reprezentują dużych rozmiarów dziewiętnastowieczne
wielobarwne talerze z porcelany. Kilka wyrobów z brązu – w tym odmienne w kształcie, ciekawe wschodnie zwierciadło - to ilustracja japońskich potrzeb i możliwości
w zakresie wyrobów metalowych.
Niniejszy
zbiór obrazuje w kilku kategoriach rodzaj i walory sztuki japońskiej, dając
wyobrażenie o jej jakości, subtelności i rozmaitości.
Zakup
kolekcji japoników pomoże rozbudować, ale przede wszystkim urozmaicić zbiór
Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Inwestycja ta otworzy drogę do utworzenia w przyszłości zupełnie nowej wystawy stałej „W Kraju Kwitnącej Wiśni. Sztuka i broń Japonii”, na której prezentowane będą nowo zakupione eksponaty.
Zakup
kolekcji eksponatów japońskich był możliwy dzięki dofinansowaniu ze środków
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz środków własnych. Kolekcja
kosztowała 135 864,00 zł, z czego MKiDN dofinansowało zakup w wysokości 50 830,00 zł.
Opracowanie
tekstu: Muzeum Podkarpackie w Krośnie
w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013
1. Dokumenty Królewskie Miasta Krosna – wydawnictwo katalogowe do wystawy czasowej o tym samym tytule; Program – Dziedzictwo Kulturowe; Priorytet – Wspieranie działań muzealnych; Dofinansowanie: 20 000,00
2. Zakup kolekcji obrazów Stanisława Bergmana i Seweryna Bieszczada dla Muzeum Podkarpackiego w Krośnie; Program – Kolekcje; Priorytet – Kolekcje muzealne; Dofinansowanie: 79 200,00
3. Dotacja z Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 dofinansowanie projektu Dziedzictwo archeologiczne regionów szansą na rozwój turystyki
Całkowita wartość projektu wynosi 887.734 EUR. Wartość dofinansowania dla Partnera Wiodącego wynosi 519.702 EUR, z czego 85% to środki UE, a 15% wkład własny.
Projekt zakłada utworzenie dwóch nowych atrakcji turystycznych. W Skansenie Archeologicznym Karpacka Troja w Trzcinicy wybudowana zostanie platforma widokowa, zaś w Hanuszowcach Park archeologiczny. Platforma widokowa jest budowana w najwyżej położonej części Skansenu, kilkadziesiąt metrów na zachód od Wałów Królewskich. Budowla składać się będzie z sześciu kondygnacji (odpowiednio w poziomach: 0,00 m 6,60 m, +13,20 m, +19,80 m, +26,40 m) (+33,00 m) połączonych zespołem biegów schodowych i spoczników. Jej wysokość sięgać będzie 44 m, zaś poziom obserwacyjny dostępny dla turystów znajdować się będzie na wysokości 19,80 m i drugi na wysokości 33,00 m. Wejście na platformę stanowić będzie integralną część zwiedzania Skansenu, co pozwoli turystom całościowo spojrzeć na Karpacką Troję, podziwiać monumentalizm grodziska i geniusz inżynieryjny naszych przodków. Platforma będzie gotowa i udostępniona zwiedzającym już w czerwcu 2014 r. Ze względu na położenie oraz walory krajobrazowe regionu platforma stanowić będzie doskonały punkt obserwacyjny pozwalający podziwiać rozległe obszary Beskidów, Pogórzy Karpackich i Dołów Jasielsko-Sanockich. Przy dobrej pogodzie i odpowiedniej przejrzystości powietrza turyści będą mogli dostrzec nawet odległe o ponad 100 km pasmo Tatr. Umożliwi ona obserwowanie tego, co dzieje się w Skansenie z każdego punktu na świecie, przez umieszczoną tam kamerę internetową. Piękno Podkarpacia będzie można podziwiać przez zainstalowane lunety.
W Hanuszowcach projekt zakłada wybudowanie Archeoparku, obejmującego rekonstrukcje budownictwa mieszkalnego i obronnego, którego zakres chronologiczny sięga od epoki kamienia po średniowiecze. Zostanie w nim zrekonstruowanych pięć domostw, które będą wyposażone w przedmioty codziennego użytku, charakterystyczne dla danej epoki. Całość otoczona zostanie palisadą. Powierzchnia archeoparku liczyć będzie 3500 m2. Na tym terenie zrekonstruowane zostanie 5 domostw (paleolityczne, neolityczne, z epoki brązu, lateńskie i słowiańskie) oraz otaczająca kompleks palisada. Dla zwiedzających przygotowane zostaną ścieżki umożliwiające łatwe i komfortowe zwiedzanie. Domostwa zostaną wyposażone w rekonstrukcje dawnych przedmiotów codziennego użytku, charakterystyczne dla danej epoki. W ramach inauguracji działalności skansenu Muzeum w Hanuszowcach, korzystając z doświadczenia pracowników Muzeum Podkarpackiego w Krośnie i Skansenu Archeologicznego w Trzcinicy oraz własnych zorganizuje festyn archeologiczny, który stanowi kwintesencję popularyzacji dziedzictwa archeologicznego oferując uczestnikom bezpośredni udział w rekonstrukcji niemal wszystkich elementów pradziejowej rzeczywistości. Na koniec realizacji projektu przewidziano organizację naukowej i wspólnej 2-dniowej konferencji, której pierwszy dzień odbywać się będzie w Słowacji, drugi w Polsce. Podczas konferencji jej uczestnicy - muzealnicy, przedstawiciele świata nauki i polityki, przedstawiciele organizacji turystycznych, touroperatorzy i przewodnicy - zapoznawać się będą z nowymi atrakcjami, co pozwoli wpisać je jako obowiązkowy punkt wycieczek organizowanych na terenie pogranicza. Wydany drukiem zostanie folder i materiały z konferencji. Realizacja projektu zakończy się w październiku 2014 roku. Już dzisiaj zapraszamy do zwiedzania nowych atrakcji kulturowych.
Wykonawca robót budowlanych został wyłoniony w drodze przetargu nieograniczonego - Krośnieńskie Przedsiębiorstwo Budowlane w Krośnie S.A. Zbuduje ono platformę widokowa za kwotę 1.962.269.41 zł brutto. Umowa została podpisana 27.08.2013 r.
Inspektorem Nadzoru została Krośnieńska Dyrekcja Inwestycji Sp. z o.o. za kwotę 62.976 zł brutto.
Inspektorzy Nadzoru: mgr inż. Krzysztof Łopatkiewicz, mgr inż. Tadeusz Zygmunt
Koordynatorem projektu jest mgr inż. Mariusz Chmiel
Kierownikiem budowy jest mgr inż. Grzegorz Piątek
Platformę zaprojektowała Pracownia Architektury i Konstrukcji „ArchiMark” Marek Laskoś w Krośnie. Zespół Projektowy wystąpił w składzie: mgr inż. arch. Marek Laskoś, mgr inż. arch. Roman Zimka, inż. Władysław Świeboda, mgr inż. Krzysztof Nowak, mgr inż. Henryk Kalisz, inż. Jan Woźniak, mgr inż. arch. Krzysztof Habrat.
Informacji o projekcie udziela Jan Gancarski – dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie
tel. +48 13 4321376
Na realizację platformy składają się roboty przygotowawcze (przygotowanie terenu pod budowę, drogi dojazdowej i ogrodzenia, placu budowy, zaplecza budowy), roboty budowlane (wykonanie fundamentów – prace ziemne zbrojeniowe, szalowanie, betonowanie), wykonanie konstrukcji platformy (przygotowanie konstrukcji, montaż konstrukcji stalowej, montaż podestów z blachy, montaż barierek, pokrycie dachu blachą), roboty wykończeniowe (rynny, rury spustowe, oświetlenie, posadzka z płytek GRES), wykonanie dróg i chodników (droga dojazdowa, chodnik, schody terenowe, zabezpieczenie skarpy, ogrodzenie) rozbiórka drogi i tymczasowego ogrodzenia, uporządkowanie terenu budowy oraz wykonanie linii kablowej niskoprądowej, monitoringu platformy widokowej, linii kablowej elektroenergetycznej i oświetlenia Platformy widokowej.
Głównym celem projektu jest stworzenie nowych atrakcji turystycznych na terenie pogranicza polsko-słowackiego, co przełoży się na wzrost turystycznej atrakcyjności regionów i ich integracji. Stworzone zostaną nowe możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu dla mieszkańców obu regionów. Cele szczegółowe to stworzenie nowych możliwości do badań nad przeszłością regionów oraz edukacji archeologicznej i historycznej, wzmocnienie więzi partnerskich i stworzenie nowych perspektyw współpracy transgranicznej pomiędzy partnerami projektu i współpracującymi z nimi podmiotami oraz wzrost dochodów z turystyki i przemysłów czasu wolnego w regionach.
Działania i etapy realizacji projektu
Poszczególne działania w ramach realizacji projektu zgrupowane zostały w 3 zasadnicze etapy oraz etap przygotowawczy. W ramach etapu przygotowawczego zwieńczonego złożeniem wniosku aplikacyjnego partnerzy kilkakrotnie spotykali się, aby omówić szczegóły projektu. Wspólnie analizowano bieżącą sytuację i problemy, definiowano potrzeby, dopracowywano wspólną wizję projektu, dzielono obowiązki. Każdy z partnerów przygotowywał niezbędne dokumenty, w tym dokumentację techniczną dot. własnego komponentu projektu. Partnerzy wspólnie sporządzili wniosek aplikacyjny oraz skonstruowali budżet i harmonogram rzeczowo-finansowy.
Zasadnicza faza realizacji projektu obejmować będzie działania z zakresu zarządzania i koordynacji projektu, realizacji budowy platformy widokowej w Trzcinicy i skansenu archeologicznego w Hanuszowcach oraz promocji. Będzie to etap niemniej ważny niż realizacja faktycznych założeń projektu, czyli budowy nowych atrakcji turystycznych. Etap inwestycji podzielony został na 4 działania. Te kluczowe to budowa platformy widokowej w Trzcinicy oraz skansenu w Hanuszowcach. Będą to działania najkosztowniejsze i najbardziej złożone. Etap ten obejmować będzie również zakup i montaż niezbędnego wyposażenia dla każdego z obiektów. W przypadku platformy będą to lunety pozwalające na bardziej skrupulatną "eksplorację" krajobrazu z poziomu obserwacyjnego oraz kamera przekazująca obraz bezpośrednio do internetu. Skansen w Hanuszowcach zostanie natomiast wyposażony w repliki odzieży, broni i przedmiotów codziennego użytku doskonale obrazujących rozwój cywilizacyjny w poszczególnych epokach. Działania z zakresu promocji i informacji obejmować będą wykonanie i montaż tablic informacyjnych oraz pamiątkowych wg wytycznych zdefiniowanych w dokumentach programowych, prowadzenie bezkosztowej kampanii informacyjnej poprzez aktualizacje obrazujące postępy w realizacji projektu na stronach internetowych partnerów, udzielanie wywiadów prasowych oraz organizowanie spotkań, prelekcji i odczytów. W celach informacyjnych strona polska przygotuje folder prezentujący platformę widokową oraz jej walory. Strona słowacka informacyjny materiał o skansenie. Ważnym elementem tego etapu będzie konferencja naukowa i festyn zorganizowany w Hanuszowcach w ramach inauguracji działalności placówki. Jako podsumowanie partnerzy wspólnie zorganizują 2-dniową konferencję, z udziałem przedstawicieli branży turystycznej, środowisk naukowych i władz lokalnych.
Projekt realizowany jest wspólnie przez Muzeum Podkarpackie w Krośnie i Muzeum w Hanuszowcach jest projektem unikatowym, innowacyjnym i pionierskim. Wykorzystuje bowiem dziedzictwo archeologiczne jako pozostałość po kulturach i ludach, które przed setkami, a nawet tysiącami lat, nie znały barier politycznych funkcjonujących obecnie. Projekt ma za zadanie podkreślenie panującej wówczas spójności terenu pogranicza, istniejącego pomimo problemów komunikacyjnych wynikających z geografii terenu. Jednocześnie poprzez ukazanie podobieństwa i jedności wynikających z faktu zamieszkiwania tego obszaru przez przedstawicieli tych samych kultur, chce zaakcentować konieczność przynajmniej częściowego powrotu do tamtej sytuacji poprzez obecną współpracę transgraniczną na wielu płaszczyznach, w tym na płaszczyźnie turystyki.
4. Muzeum Podkarpackie w Krośnie wzbogaciło się o wyjątkowo cenne dzieło sztuki – obraz Seweryna Bieszczada „W karczmie” z 1885 r. Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Kolekcje – priorytet 4 – Kolekcje muzealne.
Seweryn Bieszczad (ur. 18 listopada 1852 r. w Jaśle, zm. 17 czerwca 1923 r. w Krośnie) od 1868 r. kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, m.in. pod kierunkiem Jana Matejki i Władysława Łuszczkiewicza. Jako stypendysta szkoły krakowskiej uczył się w Akademii Wiedeńskiej. Swoje studia pogłębiał również w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, a także odbywał artystyczne podróże. Po studiach zamieszkał w Krakowie. Swoje obrazy wystawiał m.in. w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Monachium i Wiedniu. W 1890 r. przeniósł się na stałe do Krosna. W Krośnie był aktywnym działaczem kulturalnym, założył teatr amatorski, był członkiem Towarzystwa "Sztuka" oraz Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Utrzymywał bliskie kontakty z innymi artystami, którzy mieszkali i tworzyli w Krośnie, malarzami: Franciszkiem Daniszewskim i Stanisławem Bergmanem oraz rzeźbiarzem Andrzejem Lenikiem. Pozostawał w stałym kontakcie z przedstawicielami dużych ośrodków kulturalnych, m.in. z Janem Sas Zubrzycki, profesorem historii architektury w Politechnice Lwowskiej. Bieszczad tworzył sceny rodzajowe i obyczajowe, widoki miast, architekturę oraz portrety. Początkowo preferował malarstwo olejne, później zmienił technikę na akwarelową. Malował również sceny zaczerpnięte z literatury, m.in. z „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, czy „Balladyny” Juliusza Słowackiego, a także obrazy o tematyce religijnej.
Seweryn Bieszczad namalował wiele scen rodzajowych. Zakupione do zbiorów Muzeum Podkarpackiego w Krośnie wielkiej klasy dzieło sztuki wykonane w technice olejnej, przedstawia niezwykłą scenę rozgrywającą się w karczmie, z nagromadzeniem licznych wątków ikonograficznych. Pełne wymowy płótno, pozostające przez wiele lat w zbiorach prywatnych i wąskim kręgu odbiorców, jest doskonałe pod względem warsztatowo-artystycznym. Obraz został namalowany przez artystę w 1885 r. w czasie kiedy mieszkał w Krakowie. Zakupione dzieło sztuki jest wybitne i niepowtarzalne. Doskonała kolorystyka obrazu, wirtuozeria warsztatowa artysty, a także bardzo dobry stan zachowania tworzy wspaniały obraz, którym Muzeum może się poszczycić.
Seweryn Bieszczad był mistrzem w przedstawianiu scen rodzajowych, do których tematów dostarczało mu życie codzienne obserwowane w dawnej Galicji. Jak pisze Feliks Kopera „…rejestrował widzianą przez siebie rzeczywistość w całym szerokim wachlarzu jej zjawisk (…)”.
To wysokiej klasy dzieło sztuki, przepełnione szczegółami, będzie doskonale współgrało z innymi płótnami twórców malarstwa polskiego z przełomu XIX i XX wieku, co w znacznym stopniu zapewni atrakcyjność kolekcji muzealnej i jej ciągłość chronologiczną i stylistyczną. Zakupiony obraz można oglądać od maja b.r. na wystawie stałej „Galeria twórców krośnieńskich XIX i XX w.” w Muzeum Podkarpackim w Krośnie.
5. Modernizacja obiektu Domu Mazurkiewiczów w zespole staromiejskim w celu nadania nowej funkcji edukacyjno-kulturalnej
Wartość całkowita (kosztorysowa) zadania: 810 035,00 zł
środki budżetu Województwa Podkarpackiego 483 007,00 zł
środki z budżetu MKiDN, Program Ministra 2018 – Infrastruktura kultury 180 000,00 zł
środki własne Muzeum Podkarpackiego w Krośnie 147 028,00 zł
CELE:
Chcemy poprawić stan infrastruktury kultury, zwiększyć dostęp do oferty kulturalnej i podnieść jej atrakcyjność, zwiększając tym samym potencjał instytucji
W budynku należącym do Muzeum na ulicy Szczepanika, w historycznym Domu Mazurkiewiczów z 1862 r. zaplanowaliśmy powstanie nowych atrakcji dla mieszkańców Krosna i turystów - magazynów studyjnych oraz archeologicznego placu zabaw dla dzieci.
W magazynach studyjnych dzięki zgromadzonym eksponatom i narzędziom szklarskim zilustrowany i omówiony będzie proces produkcyjny, formy i techniki zdobienia szkła, techniki konserwacji zabytków szklanych itp.
Plac zabaw dla dzieci, bezpieczny i monitorowany, nie będzie przypominał standardowych miejsc tego typu – będzie to coś zupełnie nowego – będzie to zrekonstruowany wykop archeologiczny z kopiami zabytków i akcesoriami pracy archeologa służący do zorganizowania warsztatów dla dzieci. W zasypisku ukryte będą kopie: skorup ceramicznych naczyń i kości,które dzieci będą mogły odkopywać za pomocą dostępnych: taczek, łopatek i grabek. Plac zostanie opisany za pomocą tablicy z osią czasu, z ilustracjami znalezisk, z podpisem i zwięzłym opisem znalezisk. W weekendy w sezonie letnim organizowane będą na nim warsztaty dla dzieci poświęcone archeologii oraz zabytkom archeologicznym w Krośnie i regionie.
W ten sposób stworzymy nową przestrzeń działalności kulturalnej, edukacyjnej, dobrze skomunikowaną z innymi atrakcjami Krosna, poprawimy konkurencyjność Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, wzmocnimy działalności o charakterze ponadregionalnym .
Nowa oferta ma na celu przyciągnąć większą liczbę nie tylko dotychczasowych grup docelowych: dzieci w wieku (0-12 lat), uczniów (13-18 lat), studentów, pasjonatów sztuki i osób pracujących, ale i seniorów, rodziców oraz profesjonalistów z zakresu szkła i przemysłu szklarskiego tj. osoby zajmujące się wyrobami szklanymi zawodowo oraz studentów i absolwentów kierunków wzornictwa przemysłowego. Magazyny studyjne, które będą oferowały unikatowe ekspozycje oraz specjalistyczne wykłady z zakresu produkcji, obróbki i konserwacji wyrobów szklanych.
Realizując te działania inwestycyjne wykorzystamy w ten sposób na nowo potencjał kulturowy tego budynku i zwiększymy jego dostępność dla odbiorców. Rozwijając naszą ofertę edukacyjną i poszerzając tym samym kompetencje kulturowe mieszkańców Krosna, wzmocnimy również Muzeum Podkarpackie w Krośnie, jako ważnego, atrakcyjnego i nowoczesnego muzeum prezentującego historię i dzieje regionu , a tym samym pozycji Krosna Miasta Szkła.
W krośnieńskim Muzeum od chwili jego założenia, działalnością priorytetową jest gromadzenie eksponatów i materiałów archiwalnych związanych z historią miasta i regionu. Nierozłączną częścią tej historii jest historia krośnieńskich hut, które na przestrzeni lat stały się jednym z najważniejszych elementów fundamentów życia społecznego Krosna. Muzeum jako placówka mająca na celu pielęgnowanie przeszłości historycznej i artystycznej regionu systematycznie zaczęło gromadzić wyroby szklane, które obecnie znajdują się w Dziale Historii Szkła i Przemysłu Szklarskiego. Aktualnie zbiór liczy ponad 4 tysiące eksponatów oraz około tysiąca archiwaliów i jest to jedna z największych kolekcji szkła współczesnego w Polsce. Podobnie jak działalność naukowo-badawcza, również i systematycznie gromadzone eksponaty i archiwalia są doskonałym świadectwem niezwykle bogatej tradycji Podkarpackiego Zagłębia Szklanego, a także bardzo ważnym elementem promocji Krosna i regionu. Mamy nadzieję, że magazyny studyjne zorganizowane w naszej placówce będą się cieszyć dużym zainteresowaniem.
Bardzo ważnym działem muzeum jest Dział Archeologiczny – nasza archeologiczna wystawa stała i wystawy czasowe realizowane przez dział cieszą się dużym zainteresowaniem. Prezentujemy w Krośnie ciekawe zabytki związane z prehistorią naszego regionu oraz zabytki dotyczące rozwoju tego królewskiego miasta. Mamy nadzieję, że archeologiczny plac zabaw rozwinie nowe pasje w odkrywaniu przeszłości wśród najmłodszych krośnian.
Prace remontowe poprzedzą badania archeologiczne (czerwiec-lipiec 2018).
Główne prace remontowo-budowlane potrwają do listopada 2018.
Pod koniec roku (listopad-grudzień) powstanie plac zabaw, a stworzone magazyny studyjne zostaną wyposażone i otwarte.