Polskie ślady – od dawnych Kresów po Syberię. Zdjęcia i pamiątki ze zbiorów prof. Krzysztofa Hejke
Pani Jadwiga, 92-letnia Polka z Jelska (dzisiejsza Białoruś), dwukrotnie wywieziona przez Sowietów na Syberię. Po raz pierwszy z matką i rodzeństwem, po raz drugi razem - z mężem (fot. K. Hejke)
Fotografia, złożona z portretów 864 Powstańców Styczniowych z 1863 r., zesłanych po upadku powstania na Syberię. Autor odnalazł je w 2012 r. w Irkucku w trakcie przygotowywania materiałów do wystawy. (fot. K. Hejke)
Workuta (1955), miejsce zesłania Eugeniusza Cydzika, żołnierza Zgrupowania Nadniemeńskiego AK, aresztowanego latem 1945 r. i zesłanego do Workuty - z wyrokiem 15 lat katorgi za „zdradę ojczyzny”. (fot. archiwum prywatne autora)
Muzeum Podkarpackie w Krośnie od 10 lutego do 3 kwietnia 2016 r. zaprasza do obejrzenia wystawy czasowej „Polskie ślady – od dawnych Kresów po Syberię. Zdjęcia i pamiątki ze zbiorów prof. Krzysztofa Hejke”.
Na prezentację składają się fotografie i materialne ślady obecności Polaków na dawnych kresach Rzeczypospolitej oraz na Syberii, w postaci zabytków i pamiątek pochodzących ze zbiorów Krzysztofa Hejke, Muzeum Podkarpackiego w Krośnie oraz kolekcjonerów prywatnych.
17 marca 2016 o godz. 17.00 odbędzie się spotkanie z prof. Krzysztofem Hejke. Serdecznie zapraszamy.
,,…skrzętnie zbierałem ślady Polaków na tem wygnaniu i chociaż nie wiele, zawsze przecież udało się mi uratować nie jeden szczegół od zapomnienia”…
Opisanie Zabajkalskiej Krainy w Syberyi przez Agatona Gillera, Lipsk 1867 r.
Od lat przemierzam dawne Kresy, zapisując ślady losów Polaków. Z tych wędrówek powstało wiele wystaw i książek.
Ta wystawa jest wyborem materiałów, które udało mi się zebrać; jest fotograficzną dokumentacją obecności Polaków na Syberii w różnych okresach dziejów, swoistą lekcją historii; dokumentuje też ślady przeszłości, które przetrwały w świadomości żyjących tam ludzi oraz w kulturze materialnej. Prezentacja, jest także próbą zwrócenia uwagi na wartość dokumentacji miejsc związanych ze skomplikowaną historią losów Polaków na Syberii, zarówno tych, którzy znaleźli się tam wbrew własnej woli, jak również tych, którzy osiedli tam dobrowolnie.
Złożyłem ją z fotografii miejsc, do których dotarłem na Syberii, zdjęć historycznych, a także reprodukcji grafik i obrazów pozyskanych przeze mnie w archiwach syberyjskich oraz kolekcji prywatnych.
Dla większości osób i miejsc jest to pierwsze przedstawienie... Tak się stało, że do wielu polskich śladów na Syberii dotarłem jako pierwszy, po czasach, kiedy świat o nich zapomniał.
Materiały do wystawy zbierałem zarówno na dawnych Kresach Polski, jak i na Syberii. Na Syberii fotografowałem ślady polskie w obwodzie irkuckim, Kraju Krasnojarskim, Kraju Ałtajskim, obwodzie tomskim, Buriacji, Jakucji, na Kamczatce, na Sachalinie i w Usolu Syberyjskim. Utrwaliłem miejsca zesłania żołnierzy gen. Władysława Andersa, którzy w latach 50. zostali zesłani na Syberię ponownie, z terenów należących dziś do Białorusi, fotografowałem pozostałości łagrów na Kołymie. Podążałem syberyjskimi drogami Maurycego Beniowskiego, gen. Józefa Kopcia, Bronisława Piłsudskiego, Wacława Sieroszewskiego, Benedykta Dybowskiego i wielu innych osób mniej znanych albo bezimiennych… W tej wędrówce towarzyszyła mi myśl Agatona Gillera, byłego zesłańca Zabajkalskiej Krainy, który napisał w 1867 roku, że „imię Polaka” było przez wieki rekomendacją, a tytuł „polityczny przestępca” – dokumentem uczciwości i paszportem”.
Krzysztof Hejke
Autor i opieka merytoryczna – prof. Krzysztof Hejke
Kurator wystawy – Robert Kubit
Skład i przygotowanie wystawy – Julia Komornicka, Anna Guz-Iwaniec, Tomasz Pisarek, Mateusz Pastuszak
Prace konserwatorskie – Zdzisław Gil, Tomasz Kopacz
